Okuma Yazma Eğitimi
Genel olarak öğretmenler anne babalar ve toplum okuma yazmaya büyük önem verir. Okuma yazma bilmemek günümüzde büyük bir kusur olarak değerlendirilir. Bu beceri normal gelişim gösteren çocuklarda olduğu gibi, farklı gelişen çocuklar içinde büyük önem taşımaktadır. Bunun nedeni , özel gereksinimli çocukların okuma yazma bilmesinin, bağımsız yaşam açısından önemli bir basamak olmasıdır.
Hemen Bilgi Al
Programımız, eğitimcinin planını, çocuğun öğrenmesini en üst düzeyde destekleyecek şekilde oluşturulmuştur. Bunun gerçekleşmesi için planlanlarımız çocuğun zamanı etkili kullanmasına, oyunlar için gerekli malzemelere ulaşmasına ve kendiliğinden oyunlar başlatmasına olanak vermektedir. Bununla birlikte, programlar çocukların grup içinde ve bireysel öğrenmelerine fırsat tanır. Gelişimsel farklılıkları ve özel gereksinimli çocukların da aktif katılımını desteklemektedir.
Özel eğitimde okuma-yazma eğitimine başlamadan önce dikkat edilmesi gereken iki önemli husus vardır. Bunların birincisi “çocuğun özür grubu nedir? Nasıl bir okul yaşantısı olacaktır?”. Öğrenci down sendromlu, otizmli, yoksa gelişim geriliği veya özel öğrenme güçlüğü olan biri mi? Ona en uygun kullanılması gereken yöntem nedir? Akranlarıyla birlikte kaynaştırma eğitimimi alacak, özel alt sınıfa mı gidecek yoksa sadece rehabilitasyon desteğimi alacak? Dikkat edilmesi gereken ikinci önemli nokta ise çocuğun yeterli hazır bulunuşluk düzeyinde olmasıdır. Yeterli hazır bulunuşluk düzeyinde bulunan çocuğun okuma yazma süreci için gerekli bazı ön koşul becerileri yerine getirmesi gerekmektedir.
3 yaşında konuşmaya başlayamayan oğlum için Gökyüzü Rehabilitasyon Merkezinden yardım aldık. Çocuklarla iletişimleri gerçekten mükemmel. Öncelikle oğlum öğretmenini çok sevdi. Daha sonra da tüm verdiği komutları yerine getirdi. konuşmayı açmada, adım adım ilerlemesi çok etkili oldu. Anne dışında tek kelimeye konuşamayan oğlum, 2,5 ay sonunda 3 kelimeli cümleler kurmaya başladı. Artık rahatça derdini anlatıyor, tüm sıkıntılarından kurtuldu. Kendilerine çok teşekkür ederiz…
Okuma yazma öğretim süreci;
Hazırlık Evresi: Öğrencinin okuma yazma eğitimine hazırlandığı, ön koşul becerilerin kazandırıldığı evredir.
Ses Evresi: Bu evrede sesler tanıtılır. öğrencinin farklı hecelerlerdeki aynı sesleri sezmesi, hece çalışmasına geçmek için iyi bir ölçüttür.
Hece Evresi: Öğrenilen seslerle önce iki hece, sonra üç hecelerin oluşturulduğu evredir.
Sözcük Evresi: Hecelerin birleştirilip yeni kelimelerin oluşturulduğu evredir.
Cümle Evresi: Kelimelerden cümle oluşturma evresidir. Bu evrede öğrendiği kelimler karışık gruplar halinde verilip anlamlı cümle oluşturması istenilebilir.
Serbest Metin Evresi: Metin okuma ve yazmanın gerçekleştiği, okuduğu metinle ilgili sorulara cevap verebildiği, söylenen metni yazabildiği evredir.
Okuma Yazma Oyunlar: Öğretimde oyunlar ile öğretiyi pekiştirme ve eğlenceli hale getirerek öğretme evresi.
Okuma-yazma eğitiminde kullanılan yöntemler;
Metin yöntemi (Üstün zekalı bireyler için)
Harf yöntemi(Otizmli bireyler için)
Ses yöntemi (Hafif veya ortaya yakın hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan bireyler için)
Ses yöntemindeki bu sıralamanın özel gereksinimli bireyler için uygunluğu kısmen tartışılmaktadır. Şu asla unutulmamalıdır ki özel eğitime muhtaç bireylerde hangi yöntem uygulanırsa uygulansın olabildiğine sade ve anlaşılır olmalıdır. Bu nedenle özel eğitime muhtaç bireylere önce sesli harflerin okunuşu öğretilmeli sonrada öğrenilen bu sesli harfler, sessiz harflerin okunuşuyla birleştirilerek hece kelime ve cümleler oluşturulmalıdır.
Özel gereksinimli çocuklarda okuma yazma eğitimi için sahip olunması gereken ön koşul beceriler;
Genel bilgi dağarcığı (meyveler, sebzeler, taşıtlar, hayvanlar, sayılar, meslekler, eylemler, geometrik şekiller, zıt kavramlar)
Görme (aynı olanı bulma, farklı olanı bulma, eksik tamamlama; resim, renk, sayı, harf, eşleme)
İşitme (ses taklidi, senin yönünü bulma, gözü kapalı çıkan sesi tahmin etme, dinleme, dinlediği ile ilgili sorulara cevap verme)
Konuşma (kendini ifade edebilme, ailesini tanıtma, sorulan sorulara cevap verme)
Kas gelişimi (kaba ve ince motor beceriler, top tutma kağıt yırtma, hamurla oynama, ipe boncuk dizme vb.)
Sosyal ve duygusal uyum (yeterli hazır bulunuşluk düzeyinde olması)
Dinleme
Kalem tutma
El-göz koordinasyonudur( parmak takibi yapabilme, sınırlı alan boyama, çizgi çalışmalarını yapabilme)
Özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerine ihtiyaç duyan bireylerin; dil ve konuşma, zihinsel, işitsel, görsel, fiziksel, motor ve duygusal becerilerinin geliştirilmesi için konunun uzmanı tarafından verilen bire bir eğitimi ifade eder
Özel eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerine ihtiyaç duyan bireylerin; dil ve konuşma, zihinsel, işitsel, görsel, fiziksel, motor ve duygusal becerilerinin geliştirilmesi için yapılan grup çalışmalarını ifade eder
Özel çocuklarda okuma anlama süresi olarak farklılıklar görülür. Çocuğun bilişsel düzeyine göre okuma-yazma eğitimine başlanır. Özel eğitim uzmanı, okul ve aile iletişim kurduğunda çocuğun okuma süresinde olumlu etkiler görülür