Dikkat Gelişimi-Uyum Ve Davranış Terapisi
Davranış bozuklukları; çocuğun çeşitli ruhsal ve bedensel nedenlere bağlı, iç çatışmalarını davranışlarına aktarması sonucu ortaya çıkar. Hırçınlık, sinirlilik, saldırganlık, inatçılık, yalan söyleme, bir şeyler çalma, küfür gibi davranışlar davranış bozukluklarına girer.
Hemen Bilgi Al
Davranış, bireyin dışardaki diğer insanlarca da doğrudan doğruya gözlemlenebilecek tüm eylemleridir. Uyum ise bireyin sahip olduğu özelliklerinin kendi benliğiyle içinde bulunduğu çevre arasında dengeli bir ilişki kurabilmesi ve bu ilişkiyi sürdürebilmesidir. Çocuğun belirli bir sınır ya da engellenmesinden sonra çevresiyle olan ilişkilerinin bozulması uyumsuz davranışları sergilemesini doğurur.
Kişilik, en uygun ortamlarda bile, pek çok sorunlar çözümlenip, engeller aşılarak geliştirilir. Çocuk gelişiminin doğal seyri içinde bir yandan yeni yetenekler ve beceriler kazanırken, bir yandan da pek çok sorunlarla karşılaşmaktadır. Çözümlediği her sorun ve engel, çocuğun ruhsal gücünü artırmakta ve kendi sorunlaryla baş etmeyi öğrenmektedir. Böylece ebeveyn koruyuculuğuna daha az ihtiyaç duyarak, bağımsız davranışa yönelmektedir.
3 yaşında konuşmaya başlayamayan oğlum için Gökyüzü Rehabilitasyon Merkezinden yardım aldık. Çocuklarla iletişimleri gerçekten mükemmel. Öncelikle oğlum öğretmenini çok sevdi. Daha sonra da tüm verdiği komutları yerine getirdi. konuşmayı açmada, adım adım ilerlemesi çok etkili oldu. Anne dışında tek kelimeye konuşamayan oğlum, 2,5 ay sonunda 3 kelimeli cümleler kurmaya başladı. Artık rahatça derdini anlatıyor, tüm sıkıntılarından kurtuldu. Kendilerine çok teşekkür ederiz…
Bir çocuğun davranışının bozukluk sayılabilmesi için bazı ölçütler gerekir. Bu ölçütler:
Yaşa Uygunluk
Her gelişim döneminin kendine özgü davranışları vardır. Bu nedenle çocuğun içinde bulunduğu gelişim döneminin özelliklerini iyi bilmek gerekir. Örneğin, 2 yaş çocuğu negativist, hareketlidir, ve istenilen şeyi kat’îyen yapmaz. 3 ila 5 yaş çocuğu dikkat çekmek ister. Hayal dünyası çok geniş olduğu için inanılmaz öyküler anlatabilir. Henüz yalanla yalan olmayı ayırt edemezler. Bu nedenle bu yaşlardaki çocukların anlattıkları yalan olarak kabul edilmezken, 11 ila 14 yaşlarındaki çocuklarda görülen yalan normalden sapan bir davranış olarak kabul edilir.
Yoğunluk
Bir davranışın bozukluk olarak kabul edilmesindeki ikinci ölçüt yoğunluktur. Örneğin, 5 yaş çocuğunda öfke ve huysuzluk doğalken, bu davranış başkasına fiziki zarar verme şekline dönüşürse, davranış bozukluğuna girer.
Süreklilik
Çocuğun belirli bir davranış türünü ısrarlı bir biçimde ve uzun zaman devam ettirmesidir.
Davranış Terapisi
Uyum ve davranış bozuklukları olan çocuklar kendi duygularını anlatmakta ve başkalarını anlamakta güçlük çekerler. Ben merkezci oldukları için kendilerini başkalarının yerine koyamazlar, dünyayı tehlikeli görür ve kendilerini tehdit altında hissederler, bir sorun karşısında alternatif çözüm bulmakta zorlanır ve agresif bir tutum takınırlar. Bu çocuklarla davranış terapisi ile eğitim verilmektedir.
İlaç Tedavisi
Çocuktaki davranış bozuklukları tehlike duruma gelmişse, (şiddet vb.) ilaç tedavisi düşünülebilir. Psikoterapi yetersiz kalıyorsa, aynı zamanda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, depresyon ve kaygı gibi davranım bozukluklarıda varsa ilaç tedavisi başlatılmalıdır.
Dikkat Gelişimi-Uyum Ve Davranış Terapisi başta depresyon, kaygı problemleri, takıntılar, davranış sorunları olmak üzere hemen hemen her ruhsal bozuklukta ana tedavi ya da yardımcı tedavi yaklaşımı olarak kullanılabilmektedir. Otizm grubunda yer alan ya da zihinsel yetersizliği olan çocuklarda da kullanılan Dikkat Gelişimi-Uyum Ve Davranış Terapisi yöntemleri vardır.
Oyun terapisi çocukların davranışsal ve duygusal problemlerinin oyun yoluyla iyileştirilmesidir. Oyun terapisini 3-12 yaş grubundaki tüm çocuklar deneyimleyebilirler. Çocuğun herhangi bir bedensel ya da zihinsel probleminin olması (ağır seviyedeki zihinsel gerilikler hariç) oyun terapisine katılmasına engel değildir.
Yapılan çok sayıda araştırmanın ulaştığı ortak sonuçlara göre Dikkat Gelişimi-Uyum Ve Davranış Terapisi çocuk için iyileştirici kılan temel terapötik etmenler şunlardır:
- Çocuğun kendini ifade edebilme becerileri gelişir.
- Yaşadığı geçmiş travmalarıyla ilgili bir duygusal boşalma yaşayıp rahatlar.
- Bilinçaltındaki arzu, korku ve dürtülerini oyun aracılığıyla açığa çıkararak onları sağlıklı eylem ve amaçlara dönüştürerek benliğini bütünleştirir.
- Terapi sırasında kullanılan öyküler, oyuncaklar, kuklalar ve canlandırmalar yoluyla birçok yeni beceri edinir.
- Katarsis olarak adlandırılan duygusal dışavurum ile kendini daha iyi hisseder.
- Ahlaki yargılama becerisi ve empati düzeyi artar.
- Yeterlik, özdenetim algısı artar ve eskisine kıyasla daha olumlu bir benlik algısına sahip olur.
- Yaratıcı problem çözme becerisi ve sosyal ortamlardaki olumlu davranışlar artar.
- Fantezi ile gerçeğin dengelenmesi sağlanır ve çocuğun antisosyal ya da asosyal davranışları azalır.
Saldırganlık, ÇalmaYalan Söyleme, Küfür Etme, Tik Bozuklukları, Okul Fobisi, Enkoprezis (Dışkı kaçırma), Enürezis (Altını ıslatma), Tırnak Yeme, Kekemelik, Parmak Emme, İnatçılık, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu… gibi.
